I am Nelli Hambardumyan․ My middle name is Ani. I am the only child in the house.
My mother's name is Arakia. My father's name is Karen.
On my mother's side.
My grandmother's name is Anyela.
My grandfather's name is Varuzhan.
On my father's side.
My grandmother's name is Aghun, but we call her Nelly.
I don't have a grandfather, I was little when my grandfather died.
At school I study Armenian, mathematics, English, Russian, history, science, singing and dancing.
Տեխնոլոգիայի խմբեր-ընկեր Շոշան-ընկեր Նվարդ
Ֆիզկուլտուրայի խումբը, օրը-վալեբոլ
Ընտրության խմբեր-ոսկերչուցյան
Լրացուցիչ պարապմունք դպրոցում-ոչ
Երկարօրյա-ոչ
Լրացուցիչ պարապմունք դպրոցից դուրս-չեմ գպում
Նախագծային աշխատանք/հղումը տեղադրել/-
Դպրոցի երթուղային, որ համարն է (միակողմանի, երկկողմանի)-չեմ ոգտվում
Արշավախմբային ճամփորդություն(բարձունք, Արատես, Արտանիշ․․․․)- չեմ գնացել դեռ
1․ Կատարի՛ր հանում
ա) 9,6-6,5
բ) 8,68-5,68
դ) 17,59-6,49
ե) 2,22 — 4,35
զ) 66,353-4,78
է) 7,7-6,88
2․ Կատարի՛ր գումարում
ա) 0,352 + 3,278
բ) 12, 682 + 5, 7
գ) 9,875 + 86,131
դ) 3, 6 + 1, 45 + 0, 7
ե) 7,8091 +0,88
զ) 6,8 +0,123 + 16,46
3․ Կատարի՛ր գործողությունները
ա) 8, 7 + 9, 6
բ) 134, 1 + 6, 78
գ) 9,2-6,78
դ) 85,4-1,017
ե) 23, 1 + 0.786
զ) 840-0,0079
է) 0,05-0,0146
ը) 0,004-0,00078
թ) 3-2,999
ժ) 65-2,548
ի) 78-77,659
լ) 36,5-0,6
4․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:
ա) 0, 11 + 9, 83 — 3, 28 — 1, 76
բ) 11,371-8,93 + 2,212
գ) 14,87(5,82-3,27)
դ) 14- (7, 85 + 3, 96)
5․ Առաջին դաշտից հավաքեցին 89,36 տ ցորեն, իսկ երկրորդից՝ 14,25 տ ցորեն: Որքան ցորեն հավաքեցին երկու դաշտերից միասին։
6․ Պղնձյա 100 մ հաղորդալարի փաթեթից օգտագործեցին 67,75 մ։ Քանի՞ մետր հաղորդալար մնաց փաթեթում:
7․ Երկու քաղաքների հեռավորությունը 120 կմ է։ Այդ քաղաքներից միմյանց ընդառաջ դուրս են գալիս երկու հեծանվորդներ, որոնցից մեկը ժամում անցնում է 13,4 կմ, իսկ մյուսը` 10,6 կմ ճանապարհ: Քանի՞ կիլոմետրով կփոքրանա նրանց միջև հեռավորությունը՝ ա) 1 ժ հետո, բ) 3 ժ հետո: Քանի՞ ժամ հետո նրանք կհանդիպեն:
8․ Գտի´ր BCD եռանկյան պարագիծը, եթե BC 2,6 դմ, CD-ն մեծ է BC-ից 0,8 դմ–ով և փոքր է BD-ից 1,2 դմ–ով։
9․ Լուծի՛ր հավասարումը
ա) x + 3, 8 = 5
բ) y — 3, 7 = 2, 3
գ) 12, 5 — z = 2, 3
դ) 16, 5 + t = 10, 2
ե) 2, 8 + u + 1, 7 = 10, 5
զ) (4, 6 — v) + 2, 8 = 2, 4
10․ Մեծությունները գրառի՛ր տասնորդական կոտորակների տեսքով և համեմատի՛ր։
ա) 6 կգ 8 գ և 7 կգ 1 գ
բ) 5 կգ 275 գ և 4 կգ 986 գ
գ) 6 մ 37 սմ և 4 մ 265 սմ
դ) 7 կմ 1250 մ և 8 կմРубрика:6-11, 6-12, 6-4, 6-5
Опубликовано 3 апреля, 2025
Լրացուցիչ աշխատանք
1․ Գրադարանի առաջին հատվածում կա 1240 գիրք, իսկ երկրորդ հատվածում՝ 865 գիրք։ Օրական գրադարանը երկու հատվածներից էլ 50-ական գիրք է տեղափոխում նոր բաժին։ Քանի՞ գրքով ավելի շատ կլինեն գրքերը առաջին հատվածում, քան երկրորդում 5 օր հետո։
2․ Խանութում կար 120 տուփ շոկոլադ, 96 տուփ բլիթ և 135 տուփ կոնֆետ։ Առավոտյան վաճառվեց բլիթների կեսը, իսկ կոնֆետների 1/3-ը։ Քանի՞ տուփով ավելի շատ շոկոլադ է մնացել, քան բլիթ։
3․ Երկու վազորդներից մեկը առաջին օրը վազեց 4500 մ, իսկ երկրորդը՝ 3200 մ։ Երկրորդ օրը երկուսն էլ ավելացրին իրենց վազած ճանապարհի երկարությունը՝ առաջինը 15%-ով, երկրորդը 20%-ով։ Երկրորդ օրը քանի՞ մետրով ավելի է վազել առաջին վազորդը։
4․ Երկու թիմ մասնակցեց մաթեմատիկայի օլիմպիադային։ Առաջին թիմը հավաքեց 875 միավոր, իսկ երկրորդը՝ 739 միավոր։ Որքա՞ն է միավորների տարբերությունը։
5․ Երկու գնացքներ մեկ օրում տեղափոխում են 2750 և 1980 ուղևոր։ Հաջորդ օրն առաջին գնացքը 8%-ով ավելի ուղևոր է տեղափոխում, իսկ երկրորդը՝ 5%-ով ավելի։ Հաջորդ օրին ուղևորների տարբերությունը ինչքա՞ն կլինի։
6․ Ֆերմայի աշխատողները հավաքել են 1280 կգ խնձոր, իսկ հաջորդ օրը՝ 1450 կգ։ Առաջին օրը 250 կգ խնձոր տրվել է բարեգործության, իսկ երկրորդ օրը՝ 320 կգ։ Որքա՞ն է մնացած խնձորների քանակի տարբերությունը։
Հայ ժողովրդի պայքարը անկախության պահպանման համար: I դարի առաջին կեսին Հայաստանում գահակալական լուրջ պայքար էր ծավալվել:
Վերջին Արտաշեսյանների օրոք Հռոմեական կայսրությունը ուժեղացրել էր ճնշումը Հայաստանի վրա: 2 թ. Օգոստոս կայսեր թոռան՝ Գայոս Կեսարի գլխավորած բանակը, ներխուժելով Հայաստան, շարժվեց դեպի երկրի խորքը: Հասնելով Արշարունյաց գավառը՝ հռոմեացիները պաշարում են Արտագերս բերդը: Հայ պաշտպանները հերոսաբար դիմադրում են հռոմեական լե-գեոններին:
Հռոմեական հրամանատարին վերաց-նելու նպատակով հայ բերդապահ Ադդոնը դիմում է ռազմական խորամանկության: Բանակցությունների պատրվակով նա ժա-մանում է հռոմեական ճամբար և Գայոս Կեսարի հետ հանդիպման ընթացքում դա-շույնով ծանր վիրավորում նրան: Գայոսի թիկնապահների հետ մենամարտում Ադդոնը հերոսաբար զոհվում է, իսկ Արտագերսի պաշտպանները շարունակում են դիմադրությունը:
Արտաշեսյանների արքայատոհմից հետո Արտաշատում գահակալած թագավորներից առավել նշանավորը Զենոնն էր (18–34 թթ.)։ Նրա թագավորության տարիները խաղաղ էին, և հայ ժողովուրդը նրան սիրով կոչում էր Զենոն-Արտաշես: Նրա մահից հետո Արտաշատում գահակալում են Պարթևստանի և Հռոմի դրածո թագավորները:
Հռոմը ծրագրել էր նվաճել Հայաս-տանը և այն վերածել կայսերական նա-հանգի: Իսկ Պարթևները, մրցակցելով Հռոմի հետ, ցանկանում էին ձեռք բերել հուսալի դաշնակից: Ուստի հայ ժողո-վուրդը դաշնակցեց պարթևների հետ՝ ընդդեմ հռոմեացիների նվաճողական քաղա-քականության:
Հայոց արքա Աբգար: I դարի առաջին կեսին Մեծ Հայքի թագավորական իշխանու-թյունը ներկայացված էր երկու կենտրոններով: Մեկն Արտաշատում էր, իսկ մյուսը` Հյուսիսային (Հայկական) Միջագետքում գտնվող Ուռհա-Եդեսիայում։
Այդ ժամանակաշրջանում Ուռհա-Եդեսիայում գահակալում էր Հայկազուն Երվանդյաններից սերող Հայոց Աբգարյաննե-րի արքայատոհմը: Դրա ամենանշանավոր ներկայացուցիչն էր Աբգար V թագավորը (4-7 թթ., 1350 թթ.): Նրա թագավորության տիրույթների մեջ էին մտնում նաև Հայաստանի հարավարևմտյան շրջանները:
Հայոց արքա Աբգարը, իմանալով իր պարթև ազգականների միջև ծագած խռո-վության մասին, մեկնում է Պարթևստան: Խռովությունը հարթելուց հետո նա ծանր հիվանդանում է և վերադառնում Եդեսիա: Լսելով Քրիստոսի մասին՝ Աբգարը նամակով խնդրում է Քրիստոսին գալ Եդեսիա և բուժել իրեն: Եդեսիա է գալիս Քրիստո-սի աշակերտներից Թադեոս առաքյալը: Նա քարոզում է Ավետարանը և բուժում Աբգարին: Աբգարից հետո նրա թագավո-րությունը երկու մասի է բաժանվում: Մեծ Հայքի հարավում գահակալում է նրա քրոջ որդինՍանատրուկ I-ը, իսկ Եդեսիայում Աբգարի որդին:
Քրիստոսի տասներկու աշակերտներից Թադեոս և Բարդուղիմեոս առաքյալները Հայաստանում հանդիպում են Արտաշատի մոտ՝ Օթեաց խաչ վայրում: Նրանց քա-րոզչությամբ հիմնվում է Հայ առաքելա-կան եկեղեցին:
Պայքար Հռոմի դրածոների դեմ: Արտաշատում գահը զավթած վրաց թագավորի եղբայր Միհրդատին հայերը վտարում են երկրից: Սակայն Միհրդատը հռոմե ական ուժերի օգնությամբ կրկին բռնա-զավթում է Մեծ Հայքի գահը: Այդ դաժան անձնավորությունը առաջացրել էր հայ ժողովրդի ատելությունը: Միհրդատի եղբորորդինՀռադամիզդը, դավադրաբար սպանելով նրան, 51 թ. Արտաշատում զավթում է գահը: Դա առաջացնում է հայ ժողովրդի ցասումը: Պարթևստանի թագավոր Վաղարշ I Արշակունին (51-80 թթ.) Հռոմեական կայսրության դեմ որոշում է ստեղծել դաշինք: Նա մտադիր էր իր եղբայրներից մեկին Տրդատին, դարձնել Հայաստանի, իսկ մյուսինԲակուրին Ատրպատակա-նի թագավոր: 52 թ. Վաղարշը և Տրդատը պարթևական զորքով մտնում են Հայաստան: Հռադամիզդը, փախչում է Վիրք: Սակայն ցրտաշունչ ձմռան և հիվանդությունների պատճառով պարթևական զորքը հեռանում է երկրից:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Արտաշես II-ի գահակալումը: Ք. ա. 30 թ. իր զորքով վերադառնալով Պարթևստանից Արտաշես II-ն ազատագրեց Հայաստանը։ Նա ջախջախեց Հռոմի դաշնակից Ատրպատականի արքային և նրա երկիրը միացրեց իր պետությանը: Արտաշես II-ը ջանքեր գործադրեց Հայաստան վերադարձնելու իր եղբայրներին, սակայն հաջողություն չունեցավ: Արտաշես II-ը, օգտվելով տասնամյա խաղաղության ժամանակամիջոցից՝ շենացրեց ու կրկին հզորացրեց երկիրը: Նա հատեց դրամներ իր պատկերով ու «Արքայից արքա» մակագրությամբ:
Իր ներքին հարցերը կարգավորելուց հե-տո Հռոմը կրկին ուշադրությունը սևեռեց Արևելքի վրա: Ք. ա. 20 թ. հռոմեական զորքերով Հայաստան ուղարկվեց Արտավազդ II-ի պատանդ տարված որդիներից Տիգրանը: Նա 14 տարի ապրել էր հռոմեացիների մեջ, ուստի Հռոմում կարծում էին, որ Հայաստանի գահին նա կլինի հռոմեասեր գործիչ: Երբ հռոմեական զորքը հատում էր Հայաստա-նի սահմանը, Արտաշես II-ն անհայտ հան գամանքներում սպանվեց: Իշխանափոխությունը տեղի ունեցավ առանց պատերազմի. գահ բարձրացավ Տիգրան III–ը:
Հայաստանը վերջին Արտաշեսյանների օրոք: Տիգրան III-ը Մեծ Հայքում իշխեց Ք. ա. 20-ից մինչև Ք. ա. 8 թվականը։ Հռոմեացիները նրան գահ էին բարձրացրել` պայմանով, որ Հայաստանի հաջորդ արքային նույնպես պետք է նշանակեն իրենք: Սակայն հռոմեացիներն իրենց հաշվարկներում սխալվեցին: Հայաստանում որոշ ժամանակ իշխելուց հետո Տիգրան III-ը սկսեց գերադասել հայկական շահե-րը: Շատ լավ գիտակցելով, թե որքան կարևոր է Հայաստանի համար սեփական ժա-ռանգական իշխանությունը, նա գահաժառանգ հռչակեց իր Տիգրան անունով որդուն: Տիգրան III-ի մահից հետո՝ Ք. ա. 8 թ., գահ բարձրացավ Տիգրան IV-ը:
Հռոմեացիները, չհաշտվելով Հայաստա նում իրենց ազդեցության կորստի հետ, Ք. ա. 5 թ. ուժով գահ բարձրացրին Արտավազդ III-ին: Վերջինս Արտավազդ II-ի՝ պատանդության մեջ գտնվող մյուս որդին էր: Նա 29 տարի ապրել էր հռոմեական միջավայրում և դարձել էր խիստ հռոմեասեր գործիչ։
Այդ պատճառով հայերը Ք. ա. 2 թ. գահընկեց արին Արտավազդ III-ին և կրկին գահ բարձրացրին Տիգրան IV-ին: Այս անգամ նա կառավարեց իր քույր Էրատոյի հետ միասին:
Հռոմը ստիպված էր հաշվի նստել հայե-րի հետ: Ք. h. 1 թվականին հյուսիսային լեռնականների դեմ մղված պատերազմում հայոց արքան զոհվեց, իսկ թագու-հի Էրատոն հրաժարվեց գահից: Այդպես անկում ապրեց Արտաշեսյան արքայա տոհմը: Սակայն Մեծ Հայքի թագավորությունը պահպանվեց: Հայոց գահի շուրջ օտար գահակալների կողմից սուր պայքար ծավալվեց:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Ո՞վ է թագավորել Արտավազդ II-ից հետո: Ներկայացրեք նրա գահակալումը:
Ք. ա. 30 թ. իր զորքով վերադառնալով Պարթևստանից՝ Արտաշես II-ն ազատագրեց Հայաստանը: Նա ջախջախեց Հռոմի դաշնակից Ատրպատականի արքային և նրա երկիրը միացրեց իր պետությանը:Արտաշես II-ը ջանքեր գործադրեց Հայաստան վերադարձնելու իր եղբայրներին, սակայն հաջողություն չունեցավ:Արտաշես II-ը, օգտվելով տասնամյա խաղաղության ժամանակամիջոցից՝ շենացրեց ու կրկին հզորացրեց երկիրը: Նա հատեց դրամներ` իր պատկերով ու «Արքայից արքա» մակագրությամբ:
Ք. ա. 30 թ. իր զորքով վերադառնալով Պարթևստանից՝ Արտաշես II-ն ազատագրեց Հայաստանը: Նա ջախջախեց Հռոմի դաշնակից Ատրպատականի արքային և նրա երկիրը միացրեց իր պետությանը:
Արտաշես II-ը ջանքեր գործադրեց Հայաստան վերադարձնելու իր եղբայրներին, սակայն հաջողություն չունեցավ:Արտաշես II-ը, օգտվելով տասնամյա խաղաղության ժամանակամիջոցից՝ շենացրեց ու կրկին հզորացրեց երկիրը: Նա հատեց դրամներ` իր պատկերով ու «Արքայից արքա» մակագրությամբ:
Հռոմեացիներն ում գահ բարձրացրին Ք. ա. 20 թ.:
Տիգրան III-ին։
Ի՞նչ գիտեք Տիգրան III-ի մասին:
Տիգրան III Մեծը արշակունիների ամենանշանավոր արքաներից մեկն էր: Տիգրան III-ը Մեծ Հայքում իշխեց Ք. ա. 20-ից մինչև Ք. ա. 8 թվականը: Նա մեծացել էր հռոմում:
Ներկայացրե՛ք Մեծ Հայքի գահին իշխած Արտաշեսյան վերջին արքաներին:
Արտաշես |‚ Արտաշես ||‚ Արտավազդ |‚ Արտավազդ ||, Տիգրան Մեծ ||‚ Տիգրան|||:
Իմ քաղաքը (գյուղը), որտեղ ես ծնվել եմ – My hometown (village) where I was born
Armenia
· Իմ անունը և ազգանունը: Ի՞նչ է նշանակում իմ անունը, ազգանունը: My first name. My last name. What does my first name mean? What does my last name mean.
Nelli hambardzumyan
· Իմ ծնողները (տատիկները և պապիկները) – My parents (My grandparents)
· Ի՞նչ ուսումնական առարկաներ եմ ես անցնում – What school subjects do I do at school?
Math, native language, English, history, science,
· Ո՞ր ուսումնական առարկան եմ ես ամենից շատ սիրում: Ինչու՞ եմ սիրում այդ ուսումնական առարկան: Which school subject do I like most? Why do I like it?
like most? Why do I like it?
· Ի՞նչ գործունեությունների մեջ եմ ես ներգրավված (ակումբներ, ուսկենտրոններ): Ինչու՞ եմ ներգրավված այդ գործունեություններում: Հատկապես ի՞նչն է ինձ դու գալիս: What activities am I involved in (clubs, educational centres)? Why am I involved in these activities? What do I especially like in them?
· Երաժշտությունը և ես: Ի՞նչ երաժշտություն եմ սիրում: Ինձ դուր են գալի՞ս հայկական ժողովրդական պարերը և երգերը: Ինչու՞ եմ սիրում այդ պարերը և երգերը: Ի՞նչ այլ երգեր և պարեր եմ սիրում. ինչու՞: Music and me. What kind of music do I like? Do I like Armenian folk dances and songs? Why do I like these dances and songs? What other dances and songs do I like?
I love Armenian folk dances and songs.
Երկրագնդի վրա կենդանի օրգանիզմներից են բույսերը և կենդանիները: Բացի դրանցից՝ կան փոքր, մանր օրգանիզմներ՝ մանրէներ, որոնց մեծ մասը բակտերիաներն են:
Բակտերիաներ: Մանրէներն այնքան փոքր են, որ անզեն աչքով տեսանելի չեն: Դրանք տեսանելի են դառնում միայն խոշորացնող սարքերի օգնությամբ: Հոլանդացի վարպետ և բնագետ Անտոնի վան Լևենհուկը, այդպիսի մի պարզ սարք ստեղծելով, բացահայտեց մանրէները:Մանրէների մի մեծ մասը բակտերիաներն են: Դրանք պարզունակ միաբջիջ օրգանիզմներ են, որոնք սնվում, շարժվում, կիսվում և բազմանում են, օժտված են նաև այլ հատկություններով:
Բակտերիաները տարբեր ձևի են՝ ցուպիկաձև, գնդաձև, ստորակետաձև, պարուրաձև և այլն: Այդ ձևն ապահովում է որոշակի լավ արտահայտված արտաքին կառույցով, որը շրջապատում է բակտերիան: Նման կառույցը նաև պաշտպանում է բակտերիան միջավայրի տարբեր անբարենպաստ գործոններից, օրինակ՝ սուր առարկաներից, բարձր ջերմաստիճանից կամ ճնշումից, քիմիական տարբեր նյութերից: Բակտերիաները շատ կայուն են: Բակտերիաների միջև կան նաև գույնի, չափսի և այլ տարբերություններ: Բակտերիաների մեծ մասն անգույն է: Բակտերիաներն ունեն սնման տարբեր եղանակներ. մի դեպքում իրենք են առաջացնում օրգանական նյութեր, մյուսում՝ օգտվում են պատրաստի նյութերից: Հողում բակտերիաները շատ են (1 գրամ հողում կարող են գտնվել միլիոնավոր բակտերիաներ): Բակտերիաների առանձնահատկություններից է արագ կիսումը, որի հաշվին նրանց թվաքանակը մեծ է:
Բակտերիաների մի մասը մեծ օգուտ է տալիս բնությանը: Դրանք մասնակցում են երկրագնդում նյութերի հոսքերին և փոփոխություններին, նպաստում են որոշ բույսերի աճին և զարգացմանը, կենդանիների և մարդու սննդառությանը: Սակայն բակտերիաների մյուս մասը փչացնում է տարբեր պիտանի առարկաներ, բույսերում, կենդանիներում և մարդու օրգանիզմում առաջացնում տարբեր հիվանդություններ: Այդ բակտերիաները վնասակար են:
Բակտերիաների մասին գիտությունն ընդգրկված է մանրէաբանությունում:
Հարցեր և առաջադրանքներ.
1․ Բացի՛ր փակագծերը և կատարեք նման անդամների միացում
ա) 7(4x + 2) — 4(7x — 4)=30
բ) 6(3 — 5y) + 5(6y — 4)= -2
գ) 5(8a — 6) — 8(5a — 4)=2
դ) 5(8a — 6) — 8(5a + 5)=-70
2․ Լուծի՛ր հավասարումները
16x + 10 — 21x = 35 — 10x — 5
x=4
27x + 36 — 18x — 39 — 6x — 24 = 0
x=9
10y + 9 — 7y — 7 = 7y — 9 — 8y + 7
y=-1
(3x + 8) + (2x — 5) = 13
x=2
(2y + 13) — (5y — 17) = 240
y=-70
3․ Առաջին բիդոնում կա 6 անգամ շատ կաթ, քան երկրորդում։ Եթե առաջինից 40 լ կաթ լցնենք երկրորդի մեջ, ապա երկուսում էլ հավասար քանակով կաթ կլինի: Քանի՞ լիտր կաթ կար յուրաքանչյուր բիդոնում:
Պատասխան՝ Առաջին բիդոնում եղել է 96 լ կաթ, իսկ երկրորդ բիդոնում՝ 16 լ։
4․. Կատարի՛ր նման անդամների միացում:
ա) 17x + 11x=28x
բ) 13y — 14y + 1=-y+1
գ) 12y — 40 — y + 10=11y-30
5․ Տասնորդական կոտորակները գրառի՛ր սովորական կամ խառը կոտորակի տեսքով․
ա) 1,01=1 1/100 ; 3,05=3 5/100; 5,07=5 7/100; 7,09=7 9/100; 9,03= 9 3/100; 2,02=2 2/100; 4,04=4 4/100; 6,06=6 6/100; 8,08=8 8/100
բ) 0,001=1/1000; 1,012= 1 12/1000; 2,222=2 222/1000; 3,333=3 333/1000; 4,444=4 444/1000 ; 5,555=5 555/1000; 6,066=6 66/1000
գ) 7,707=7 7/1000 ; 8,880= 8 880/1000; 0,0002=2/10000; 1,0011=1 11/10000; 2,0222=2 222/10000; 3,3333=3 3333/10000; 4,2024=4 2024/10000
դ) 5,2023=5 2023/10000; 10,1000=10 1000/10000; 15,3001=15 3001/10000; 16,12345=16 12345/100000
ե) 3,00003=3 3/100000; 1,00011=1 11/100000; 2,00022=2 22/100000; 3,00333= 3 333/100000; 4,04444=4 4444/100000; 5,55555=5 55555/100000:
1.Անտառը հառաչանքով լիքն էր։
Աշնան չարագույժ ցրտերն ու անգութ որսկանները մտել էին նրա մեջ։ Իր մահաբեր թույնը թափելով՝ սուլում էր դառնաշունչ քամին։ Նրա շնչից գունատված տերևները դողդողում էին, անհասկանալի լեզվով ցավալի սվսվում, դալկանում, դեղնում ու իրանց-իրանց թափվում և թափվելով տխուր շրշում, անզոր հառաչում էին։ Այստեղ ու այնտեղ որոտում էր որսկանի հրացանի ձայնը, անտառը թնդում, արձագանք էր տալիս և ամեն արձագանք տալով՝ կարծես թե ահագին «վա՜յ» էր կանչում իր խոր թավուտներից։ Ճիշտ որ վա՜յ…Կորչում էին նրա պայծառ օրերը, ընկնում էին նրա դալար զարդերը, հալածվում ու կոտորվում էին նրա սիրուն երեները, և… հառաչում էր նա։ Չէ՞ որ նա էլ գիտե զգալ, չէ՞ որ այնտեղ էլ կենդանության շունչ կա, ցավ ու կսկիծ կա։
2.Ահա վերջին տագնապի մեջ է անտառի չքնաղ թագուհին։ Որսկանի ձեռքից փախած՝ նա վայր է ընկել բրնուտում։ Գնդակատեղից դեռ հոսում է նրա արյունը, իր աչքով տեսնում է, զգում է այն սոսկալի փոփոխությունը, որ կատարվում է իր մեջ, իր շուրջն էլ փոխվում է, ինքն էլ այն չի, ինչ որ առավոտն էր… Բայց այս ի՛նչ զարհուրելի բան է. ինչու էլ այն չի, ինչու էլ չի կարողանում կանգնել, փախչել… Օրհասական ջանքեր է անում, տանջվում է, տանջվում և ճգնում է պարզել, թե ախար ի՞նչ պատահեց, այն ի՞նչ էր… Եվ շփոթ ու աղոտ հիշում է, որ արածում էր իր հորթուկի հետ… հանկարծ մի բան որոտաց… մի տաքություն զգաց ու վայր ընկավ… անմիջապես կանգնեց… իր սիրուն հորթուկը… Բայց հիշողության թելը կորավ, ուշքը խառնվեց, ուժ չկա…
3.Նա զգաց, որ ծարավից պապակում էր, այրվում էր ներսը… Հիշեց ներքև՝ ձորակում վազող վտակը, խոնարհած ճյուղերի տակ կարկաչող այն վճիտ-պսպղուն ալիքները… Նրա մտքով կայծակի արագությամբ միասին եկան ու անցան հովասուն անտառներում անցկացրած օրերը և մշուշապատ առավոտները, երբ նա առողջ ու թեթև իջնում էր այն ձորակն ու կուշտ-կուշտ խմում էր սառը ջրերից… Այժմ էլ փափագում էր սաստի՜կ-սաստի՜կ, բայց որքան աշխատում էր՝ չէր կարողանում բարձրանալ։ Ամեն շարժվելով ճղփում էր նրա տակ լճացած արյունը և կրկին սկսում էր ծորել գնդակատեղից։ Բայց արյունը բարակեց, ցավն էլ առաջվա նման չէր նեղացնում․ նա թմրեց, զգաց, որ քունը տանում էր մի տեսակ, խավարը թանձրանում էր շուրջը, և հետզհետե աչքերը մթնում էին։
4.Արևն իր վերջին շողերը քաշել էր լեռների ետևը։ Ամեն ձեն ու ձուն կտրել էր անտառում։ Գիշերվան ցուրտն ընկավ։ Սթափվեց եղջերուն, լիակուրծ ու ագահ շունչ քաշեց, լայն-լայն բաց արավ շշմած աչքերը… վերևը փոքրիկ լույսեր ցոլացին։ Այդ աստղերն էին երկնքում։ Նա հասկացավ, որ գիշերը հասել էր։ Վերջին ուժերը հավաքեց, ջանք արավ, շարժվեց, մինչև անգամ ծնկները բարձրացրեց և… կրկին ընկավ մի ծանր ու անզոր թառանչով։ Նա լսեց իր թառանչը, և այդ վերջին ձայնն էր, որ նա լսեց այս աշխարհքում։
Առաջադրանքներ:
1.Դուրս գրիր անծանոթ բառերն ու բառարանով բացատրիր:
Օրհասական— կյանքի ու մահու խնդիր հանդիսացող
2.Դո՛ւրս գրեք բնության նկարագրության այն հատվածները, որոնք նախապատրաստում, հուշում են սպասվելիք-կատարվելիք գործողությունները:
3. Բառարանի օգնությամբ գտիր առաջին հատվածում ընդգծված բառերի հոմանիշները:
չարագույժ– բոթաբեր
անգութ-անխիղճ
դառնաշունչ– խիստ
դալկանում– գունատվել
տխուր -անտրամադիր
անզոր – թույլ
ահագին – մեծ
պայծառ – վառվռուն
4. Ընդգծիր երկրորդ հատվածում ընդգծված բառերի ածանցները։
վերջին , Որսկանի , սոսկալի , զարհուրելի , օրհասական , հորթուկի , տաքություն , հիշողության , ուշքը։
Նելլի Համբարձումյանի բլոգ