Բարև ձեզ, ես համբարձումյան նելլին եմ սովորում եմ Մխիթար Սեբաստացի հարավային դպրոցում։ Մեր դպրոցը գտնվում է Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքում: Դպրոցը շատ մեծ է և գեղեցիկ, շրջապատված է ծառերով: Դպրոցի բակում ունենք մեծ խաղահրապարակ: Մեր դասասենյակը մեծ է և լուսավոր:Ես շատ եմ սիրում իմ դպրոցը։ Իմ համար ամենալավ դպրոցն է դրահամար հաճաղում եմ։ Ես չէմ ուզում ոչինչ փոխել դպրոցում, միյայն կուզենաիյ, որ մեր պարտեզում ավելի շատ ծաղիկներ լիներ և կանանչը շատ լիներ։Հետո շատ եմ ուզում որ մեր մարզատաշտը բարեկարգվեր, որ մենք ավելի շատ զբաղվեինք մարմնամարզությամբ։ Իմ դպրոցը ամենալուսավոր և ամենահարմարավետ դպրոցն է։
Կարդա՛ սահմանումները և այդ սկզբունքով վանկատի՛ր բառերը։Չմոռանա՛ս գունավորել ձայնավոր և բաղաձայն հնչյունները։ Երկու ձայնավորների միջև եղած բաղաձայնը անցնում է հաջորդ տող։ Օրինակ՝ գարուն- գա-րուն Պահարան- Պա-հա-րան Քաղաք- Քա-ղաք Թանաք- Թա-նաք Կարագ- Կա-րագ Հեծանիվ- Հե-ծա-նիվ Ուղիղ- Ու-ղիղ Պայուսակ- Պա-յու-սակ Դանակ- Դա-նակ Գազար- Գա-զար Թանաքաման- Թա-նա-քա-ման
Վանկատի՛ր տրված բառերը և ընդգծի՛ր փակ վանկերը։Այն վանկը, որ վերջանում է բաղաձայն հնչյունով, կոչվում է «փակ»: Երեխա- ե-րե-խա Պարագա- պա-րա-գա Հանրաքվե- հան—րաք-վե Ընձուղտ- ըն-ձուղտ Աբեղա- ա-բե-ղա Մաքրել- մաք—րել Բարձր- բար—ձր Վարքագիծ- վար-քա-գիծ Չորրորդ- չոր—րորդ Վանկատի՛ր տրված բառերը և ընդգծի՛ր բաց վանկերը։ Այն վանկը, որ վերջանում է ձայնավոր հնչյունով, կոչվում է«բաց»: Հացաման- հա—ցա-ման Սիրելի- սի—րե—լի Ձնհալ- ձն-հալ Կամավոր- կա—մա-վոր
Կարդա՛ սահմանումը և նույն սկզբունքով վանկատի՛ր տրված բառերը։ Երկու և ավելի բաղաձայններից միայն վերջինն է անցնում հաջորդ տող։ Օրինակ՝ Ընկույզ-ըն-կույզ Աստղիկ- Աստ-ղիկ Կարծրանալ-կարծ-րանալ Խնդրագիրք, իշխանություն, մկնդեղ, մրցաշար, կարգադրել, խնդրագիրք, վարդակակաչ, սառնարան, երկնասլաց։ Եթե գաղտնավանկի ը-ն բառի առաջին հնչյունն է (սպասել, զբաղվել, ստանալ, սկիզբ․․․ ) ապա այդ ը-ն կարելի է չգրել և չառանձնացնել տվյալ վանկը։ Եվ տառը տողադարձի ժամանակ բաժանվում է ե, վ տառերի, երբ դրանք պատկանում են տարբեր վանկերի։ Հևալ- Հե-վալ Երևույթ- Երե-վույթ Տերևաթափ- Տերե-վաթափ Հարևան- Հարե-վան Գրի՛ր նմանատիպ բառեր և վանկատի՛ր։ Ո՞ր շարքում տողադարձի սխալ կա։ Մա-նըր, թըխ-վածք, սպա-սել , հարեվ-ան, հարե-վան Պար-զամիտ, թը-ռիչք, լռութ-յուն Անկր-կնելի, վար-դագույն, համալ-սարան, տր-տըն-ջալ։
Վ. ՏԵՐՅԱՆ *** Ավետիք Իսահակյանը խորացրեց և ծավալեց ժողովրդական երգի կուլտուրան` թե իբրև արտաքին ձև, և թե իբրև, մանավանդ, բովանդակություն: Դ. ԴԵՄԻՐՃՅԱՆ *** Իսահակյանը մեծ է և սիրելի նրանով, որ ոչ միայն կարեկցաբար լացել է և մարգարեաբար անիծել, այլև հնչեցրել է եղբայրության և ազատության զանգը, տառապյալ մարդկությանը կոչ է արել դուրս գալ բռնակալների դեմ: Ե. ՉԱՐԵՆՑ *** Իսահակյանն առաջնակարգ բանաստեղծ է, թերևս հիմա չկա այդպիսի առաջնակարգ ու պայծառ տաղանդ ամբողջ Եվրոպայում: ԱԼ. ԲԼՈԿ *** Իսահակյանի պոեզիան մինչև հիմա անհայտ էր ինձ համար և մեծ հայտնություն եղավ ինձ համար: Նա մեկն է այժմ աշխարհում կենդանի մեծագույն բանաստեղծներից, և ինձ վրա մեծ տպավորություն գործեցին նրա տաղանդի խորությունն ու ուժը: Ս. ԲԱՐՈՒԱ *** Ես շատ ուրախ եմ և հպարտ, որ պատիվ ունեմ թարգմանելու Ավետիք Իսահակյանի երկերը չինարեն: Մենք շատ սիրեցինք նրա` մեզ հարազատ պոեզիան և այն մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում չին ընթերցողների համար: ԳԵ- ԲԱՈ- ՑՅՈՒԱՆ *** Ավետիք Իսահակյանը մեծ գրող է միջազգային առումով և գերազանցորեն մարդկային, իսկ իր գործը` «Աբու Լալա Մահարին» անժխտելիորեն անզուգական գլուխգործոց: Առաջին իսկ օրերից համակվեցի նրա զգացումների խորությամբ: Անվերապահորեն ու լիակատար հիացած եմ Ավ. Իսահակյանի գործով, իսկ նրա անձը ինձ համար շողշողուն մտքի, ոգու և պայծառ լույսի ու ջերմության փարոս է: Կյանքիս ամենաերջանիկ պահը պիտի համարեի, եթե հնարավորություն ընծայվեր ինձ այցելելու մեծ գրողին: Խ. ԷԼ ԱՍԱԴԻ *** Բանաստեղծը ընդհանրապես միշտ գերում է, սակայն Իսահակյանի մտքերի նրբությունն ու խորությունը ցնցում է մարդու: Խ. ԴՈ ՍՈՍԱ *** Վիթխարի է Իսահակյանը, դժվար է ընդգրկել նրա մեծությունը, նա պոեզիայի հսկաներից է, նորագույն հայ գրականության Արարատը: Ա. ԴԻՄՇԻՑ *** Իսահակյանը պատկանում է այն բանաստեղծների դասին, որոնք հազվադեպ են ծնվում: Համոզված եմ, որ նա կապրի դարեր ու դարեր: Ի. ԷՐԵՆԲՈՒՐԳ *** … Համաշխարհային պոեզիան անիմաստ կլիներ առանց Ավետիք Իսահակյանի: Ա. ԴԵՅՉԻ *** Իսահակյանի ֆիզիկական մահով Հայաստանը կորցրեց հայրենիքի հորը, համաշխարհային պոեզիան` շողշողուն բանաստեղծին: ԳԱՄՍԱԽՈՒՐԴԻԱ *** Քո երգերն իրենց ինքնուրույն ու պատկերավոր գեղեցկությամբ անզուգական տեղ են բռնում: Վ. ՏԵՐՅԱՆ *** Ավետիք Իսահակյանը խորացրեց և ծավալեց ժողովրդական երգի կուլտուրան` թե իբրև արտաքին ձև, և թե իբրև, մանավանդ, բովանդակություն: Դ. ԴԵՄԻՐՃՅԱՆ *** Իսահակյանը մեծ է և սիրելի նրանով, որ ոչ միայն կարեկցաբար լացել է և մարգարեաբար անիծել, այլև հնչեցրել է եղբայրության և ազատության զանգը, տառապյալ մարդկությանը կոչ է արել դուրս գալ բռնակալների դեմ: Ե. ՉԱՐԵՆՑ *** Իսահակյանն առաջնակարգ բանաստեղծ է, թերևս հիմա չկա այդպիսի առաջնակարգ ու պայծառ տաղանդ ամբողջ Եվրոպայում: ԱԼ. ԲԼՈԿ *** Իսահակյանի պոեզիան մինչև հիմա անհայտ էր ինձ համար և մեծ հայտնություն եղավ ինձ համար: Նա մեկն է այժմ աշխարհում կենդանի մեծագույն բանաստեղծներից, և ինձ վրա մեծ տպավորություն գործեցին նրա տաղանդի խորությունն ու ուժը: Ս. ԲԱՐՈՒԱ *** Ես շատ ուրախ եմ և հպարտ, որ պատիվ ունեմ թարգմանելու Ավետիք Իսահակյանի երկերը չինարեն: Մենք շատ սիրեցինք նրա` մեզ հարազատ պոեզիան և այն մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում չին ընթերցողների համար: ԳԵ- ԲԱՈ- ՑՅՈՒԱՆ *** Ավետիք Իսահակյանը մեծ գրող է միջազգային առումով և գերազանցորեն մարդկային, իսկ իր գործը` «Աբու Լալա Մահարին» անժխտելիորեն անզուգական գլուխգործոց: Առաջին իսկ օրերից համակվեցի նրա զգացումների խորությամբ: Անվերապահորեն ու լիակատար հիացած եմ Ավ. Իսահակյանի գործով, իսկ նրա անձը ինձ համար շողշողուն մտքի, ոգու և պայծառ լույսի ու ջերմության փարոս է: Կյանքիս ամենաերջանիկ պահը պիտի համարեի, եթե հնարավորություն ընծայվեր ինձ այցելելու մեծ գրողին: Խ. ԷԼ ԱՍԱԴԻ *** Բանաստեղծը ընդհանրապես միշտ գերում է, սակայն Իսահակյանի մտքերի նրբությունն ու խորությունը ցնցում է մարդու: Խ. ԴՈ ՍՈՍԱ *** Վիթխարի է Իսահակյանը, դժվար է ընդգրկել նրա մեծությունը, նա պոեզիայի հսկաներից է, նորագույն հայ գրականության Արարատը: Ա. ԴԻՄՇԻՑ *** Իսահակյանը պատկանում է այն բանաստեղծների դասին, որոնք հազվադեպ են ծնվում: Համոզված եմ, որ նա կապրի դարեր ու դարեր: Ի. ԷՐԵՆԲՈՒՐԳ *** … Համաշխարհային պոեզիան անիմաստ կլիներ առանց Ավետիք Իսահակյանի: Ա. ԴԵՅՉԻ *** Իսահակյանի ֆիզիկական մահով Հայաստանը կորցրեց հայրենիքի հորը, համաշխարհային պոեզիան` շողշողուն բանաստեղծին: ԳԱՄՍԱԽՈՒՐԴԻԱ Քո երգերն իրենց ինքնուրույն ու պատկերավոր գեղեցկությամբ անզուգական տեղ են բռնում: Վ. ՏԵՐՅԱՆ *** Ավետիք Իսահակյանը խորացրեց և ծավալեց ժողովրդական երգի կուլտուրան` թե իբրև արտաքին ձև, և թե իբրև, մանավանդ, բովանդակություն: Դ. ԴԵՄԻՐՃՅԱՆ *** Իսահակյանը մեծ է և սիրելի նրանով, որ ոչ միայն կարեկցաբար լացել է և մարգարեաբար անիծել, այլև հնչեցրել է եղբայրության և ազատության զանգը, տառապյալ մարդկությանը կոչ է արել դուրս գալ բռնակալների դեմ: Ե. ՉԱՐԵՆՑ *** Իսահակյանն առաջնակարգ բանաստեղծ է, թերևս հիմա չկա այդպիսի առաջնակարգ ու պայծառ տաղանդ ամբողջ Եվրոպայում: ԱԼ. ԲԼՈԿ *** Իսահակյանի պոեզիան մինչև հիմա անհայտ էր ինձ համար և մեծ հայտնություն եղավ ինձ համար: Նա մեկն է այժմ աշխարհում կենդանի մեծագույն բանաստեղծներից, և ինձ վրա մեծ տպավորություն գործեցին նրա տաղանդի խորությունն ու ուժը: Ս. ԲԱՐՈՒԱ *** Ես շատ ուրախ եմ և հպարտ, որ պատիվ ունեմ թարգմանելու Ավետիք Իսահակյանի երկերը չինարեն: Մենք շատ սիրեցինք նրա` մեզ հարազատ պոեզիան և այն մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում չին ընթերցողների համար: ԳԵ- ԲԱՈ- ՑՅՈՒԱՆ *** Ավետիք Իսահակյանը մեծ գրող է միջազգային առումով և գերազանցորեն մարդկային, իսկ իր գործը` «Աբու Լալա Մահարին» անժխտելիորեն անզուգական գլուխգործոց: Առաջին իսկ օրերից համակվեցի նրա զգացումների խորությամբ: Անվերապահորեն ու լիակատար հիացած եմ Ավ. Իսահակյանի գործով, իսկ նրա անձը ինձ համար շողշողուն մտքի, ոգու և պայծառ լույսի ու ջերմության փարոս է: Կյանքիս ամենաերջանիկ պահը պիտի համարեի, եթե հնարավորություն ընծայվեր ինձ այցելելու մեծ գրողին: Խ. ԷԼ ԱՍԱԴԻ *** Բանաստեղծը ընդհանրապես միշտ գերում է, սակայն Իսահակյանի մտքերի նրբությունն ու խորությունը ցնցում է մարդու: Խ. ԴՈ ՍՈՍԱ *** Վիթխարի է Իսահակյանը, դժվար է ընդգրկել նրա մեծությունը, նա պոեզիայի հսկաներից է, նորագույն հայ գրականության Արարատը: Ա. ԴԻՄՇԻՑ *** Իսահակյանը պատկանում է այն բանաստեղծների դասին, որոնք հազվադեպ են ծնվում: Համոզված եմ, որ նա կապրի դարեր ու դարեր: Ի. ԷՐԵՆԲՈՒՐԳ *** … Համաշխարհային պոեզիան անիմաստ կլիներ առանց Ավետիք Իսահակյանի: Ա. ԴԵՅՉԻ *** Իսահակյանի ֆիզիկական մահով Հայաստանը կորցրեց հայրենիքի հորը, համաշխարհային պոեզիան` շողշողուն բանաստեղծին: ԳԱՄՍԱԽՈՒՐԴԻԱ
Գլխարկը դրված էր զարդասեղանի վրա, իսկ կատու Վասկան հենց զարդասեղանի կողքին էր։ Վովկան և Վադիկը նստած էին սեղանի մոտ ու իրենց համար նկարում էին։ Հանկարծ ինչ-որ բան ընկավ նրանց հետևում։
Նրանք շրջվեցին և զարդասեղանի ներքևում գլխարկ տեսան։ Վովկան գնաց գլխարկի մոտ, որպեսզի բարձացնի, բայց հանկարծ գոռաց․
— Այ- այ- այ,- գոռաց նա և հետ վազեց։
— Ի՞նչ եղավ,- հարցրեց Վադիկը։
— Այն կենդանի է։
— Ի՞նչն է կենդանի,- զարմացած հարցրեց Վադիկը։
— Գը- գը- գլխարկը։
— Գլխարկները կենդանի՞ են լինում։
— Ինքդ նայիր։
Վադիկը մոտեցավ գլխարկին ու տեսավ, թե ինչպես է գլխարկը սողում դեպի իր կողմը։
— Ա՜յ,- ճչաց նա և թռավ բազմոցի վրա, Վովկան էլ նրա հետևից։
Գլխարկը սողաց դեպի սենյակի մեջտեղը, հետո գնաց բազմոցի մոտ։ Երեխաները վախից դողում էին։ Նրանք վազեցին սենյակից և մտան խոհանոց՝ իրենց հետևից փակելով դուռը։
— Ես գ- գ- գ- նում եմ,- մի կերպ ասաց Վովկան։
— Ո՞ւր։
— Իմ տուն։
— Ինչո՞ւ։
— Գլխարկից եմ վախենում։ Առաջին անգամ եմ տեսնում, որ գլխարկը սենյակով քայլի։
— Միգուցե ինչ-որ մեկը նրան թելով շարժո՞ւմ է։
— Չգիտեմ, գնա նայիր։
— Արի միասին գնանք։ Ես կվերցնեմ հոկեյի փայտիկը, և եթե նա մեզ մոտենա, կհարվածեմ։
— Իսկ ես կվերցնեմ դահուկի փայտիկը։
Նրանք վերցրին փայտիկները և մի փոքր բացեցին դուռը։
— Ո՞ւր է նա,- հարցրեց Վադիկը։
— Սեղանի մոտ։
— Եթե նա մեզ մոտենա, միանգամից կհարվածեմ։
Բայց գլխարկը անշարժ պառկած էր սեղանի տակ։
— Հիմա ես նրան կվախեցնեմ,- գոռաց Վադիկը, սկսեց գետնին հարվածել փայտիկով և գոռալ,-հե՜յ, դու՛, գլխարկ։
Բայց գլխարկը չէր շարժվում։
— Արի կարոֆիլ հավաքենք և նետենք գլխարկի վրա,- առաջարկեց Վովկան։
Նրանք խոհանոցից բերեցին կարտոֆիլներն ու սկսեցին նետել գլխարկի վրա։ Վադիկը նշան բռնեց և կպավ գլխարկին։ Հենց այդ պահին գլխարկն օդ թռավ և ձայն լսվեց։
— Մյաու՜,- կարծես գոռաց գլխարկը և նրա տակից երևացին թաթեր ու պոչ։
— Վասկա՜,- ուրախացան երեխաները։
— Երևի նա նստած է եղել, իսկ գլխարկը նրա վրա է ընկել զարդասեղանի վրայից։
Երբ չալ հորթը լիզեց ոզնուն, փուշը ծակեց հորթի լեզուն։
Այն ժամանակ ոզնին նրանց ասաց, “-Ինչ պատահի` մի տար բերանդ”։
Անվանի՛ր մեկ բառով։
Թռչունների խումբ-երամ
ձիերի խումբ-երամակ
միասին նույն օրը ծնված-երկօրյակ
և՛ ջրում, և՛ ցամաքում ապրող-երկկենցաղ
ցողը ցուրտ ժամանակ-եղյամ
Կարդալու սրահ-ընթերցասրահ
երեկոյան ճաշ-ընթրիք
հատ-հատ ընտրված-հատընտիր
արգելք ոտքի տակ-խոչընդոտ
բարակ ճյուղ- շիվ
Գտի՛ր առաջին սյունակում գրված բառերի բացատրությունը և համարակալի՛ր հոմանիշ զույգերը։
1Երփներանգ 4ուժգին ցանկություն
2արփի 1տարբեր գույների
3բորբ 3շատ տաք, ջերմ
4փափագ 7նեխել, փչանալ
5շամփուր 6շփանալ, երես առնել
6հղփանալ 5խորովածի շիշ
7բորբոսնել 2ցերեկային լուսատու
Լրացրո’ւ բաց թողնված տառերը և վերնագի’ր: Տեքստից դո’ւրս գրիր այն բառերը, որոնց կարող ես հոմանիշներ կամ հականիշներ գրել: Եղնիկը
Կեսօր էր: Եղնիկը մի քիչ զմրուխտ խոտ անուշ արեց, լողաց սառնորակ գետակում, ապա մտավ անտառ: Պարկեց զովասուն ծառերի ստվերում: Անտառի անդորությունը ձանձրացրեց նրան: Հասակակից մեկը չկար, որ հետը խաղար և օգներ փարատելու
Հանկարծ արևի մի շող թափանցեց հովից օրորվող ծառերի արանքից: Եղնիկը նստեց տեղից և փորձեց բռնել շողիկը: Բայց նա փախավ, և եղնիկը չկարողացավ որսալ նրան:
Եղնիկը թրչկոտում էր արևազոծ դաշտում, փորձում էր բռնել շողը: Իսկ շողն իր հերթին մերթ հպվում էր եղնիկին, մերթ արագորեն անհետանում:
Այսպես ամեն միջօրեի շողիկը գալիս և խաղում էր մատղաշ եղնիկի հետ:
Կար-չկար, մի մատիտ կար, որն ապրում էր Վովայի սեղանին։ Մի օր, երբ Վովան քնած էր, մուկը բարձրացավ սեղանի վրա, տեսավ մատիտը, և փորձեց տանել այն իր բունը։
— Թո՛ղ ինձ, խնդրում եմ,- ասաց մատիտը,- ինչո՞ւ եմ քեզ հարկավոր, ա՜խր ես փայտից եմ և ինձ չես կարող ուտել։
— Ես քեզ կրծելու եմ։ Վերջերս ատամներս շատ են քոր գալիս և պետք է անընդհատ կրծեմ ինչ-որ բան, որպեսզի չանհանգստացնեն ինձ,- պատասխանեց մուկը և իսկույն կծեց։
Մի՛ շարունակիր,- գոռաց մուկը և զգուշորեն ասաց,- սա նման է կատվի։
Բայց մատիտն արդեն նկարել էր կատվին։
— Սա իսկական կատու՜ է,- հանկարծ վախեցավ մուկն ու իսկույն փախավ։
Այդ օրվանից մուկն այդտեղ չէր գալիս, իսկ մատիտը հանգիստ ապրում էր Վովայի սեղանի վրա։
Մատիտն էլի մեծ շրջան նկարեց դրա ներքևում։
— Սա խնձոր է։
— Կարող է լինել,- պատասխանեց մատիտը և երկու երկարավուն պատկեր նկարեց մեծ շրջանների տակ։
— Ես գիտեմ՝ սրանք նրբերշիկներ են,- ասաց մուկը և բացականչեց,- դե հերիք է, վերջացո՛ւ, ատամներս քոր են գալիս։
— Քիչ մնաց,- ավելացրեց մատիտն ու անկյուններ նկարեց։
— Մի՛ շարունակիր,- գոռաց մուկը և զգուշորեն ասաց,- սա նման է կատվի։
Բայց մատիտն արդեն նկարել էր կատվին։
— Սա իսկական կատու՜ է,- հանկարծ վախեցավ մուկն ու իսկույն փախավ։
Այդ օրվանից մուկն այդտեղ չէր գալիս, իսկ մատիտը հանգիստ ապրում էր Վովայի սեղանի վրա։
Փորձի՛ր քո մատիտով էլ այնպիսի կատու նկարել, որ մկները վախենան։
Ես շատ եմ սիրում իմ դպրոցը և ընկերներին։ Բոլոր սեբաստացիներ յուրօրինակ են, նրանցից մեկն էլ իմ սիրելի․․․Նա ցացրահասակ, գեղեցիկ, նրա մազեր երկար ու բաց շականակագույն, կլոր դեմք։ Նա շատ բարի է շատ-շատ սիրում է շնիկ,նրա աչքերը կանաչ են,սիրում է խաղալ բակային խաղեր, նրա ամենասիրելի առարկան դպրոցում ռուսերենն է, , չի սիրում մարզվել,
Իրականում շատ դժվար է պատմել ընդամենը մեկ սեբաստացու մասին, քանի որ ես բոլորին շատ եմ սիրում: Երկար մտածեցի ում մասին պատմել: Իմ սիրելի սեբաստացին ուսուցչուհի է, ինձ դասավանդում է այս տարի, : Իմ սիրելի սեբատացին նա տղայ է չղայն է, , բարձրահասակ, մազերը սև գույնի է, աչքերը մուգ սև
Ժամանակով մի քաղաք է եղել՝ Նուկիմ անունով: Անունը կա, բայց տեղը մինչև հիմա հայտնի չէ: Այս քաղաքը ցուրտ է եղել՝ երկու ձմեռ, մի ամառ: Մի օր ժողովուրդը հարայ-հրոցով հավաքվում, ափ է առնում քաղաքի առաջավոր մարդկանց դռները.
-Էս քաղաքում էլ ապրել չի լինի, սառանք, ախպեր, սառանք: Ելեք պատգամ գնացեք թագավորի մոտ, գնացեք, թագավորին ասեք, թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանի՝ մենք էս քաղաքում է՜լ մնացողը չենք:
– Ժողովրդի կամքը սուրբ է, – ասում են առաջնորդները, որ քաղաքի խելոքներն են լինում, խորհրդի են նստում և որոշում թագավորի մոտ գնալ խնդրելու և, թագավորի սիրտը շահելու համար էլ մի քսակ ոսկի նվեր են տանում ժողովրդի կողմից: Շինում են մի երկար նիզակ, նիզակի ծայրից կախում են քսակը և «թագավոր, որտեղ ես, գալիս ենք քեզ մոտ», ասում են քաղաքի առաջավորներն ու ճամփա ընկնում:
Մի ավանի միջով անցնելիս, տեսնում են խանութպանի մեկը կրակի բոցի պես մի բան է ծախում: Դրա տեսքը շատ է հրապուրում Նուկիմ քաղաքի պատգամավորներին:
– Էտ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր, – հարցնում են նրանք:
– Տաքդեղ, – պատասխանում է խանութպանը:
Առաջին անգամն են տեսնում տաքդեղը, առաջին անգամն են լսում տաքդեղ անունը:
-Ուտելու բա՞ն է, – հարցնում են նրան:
– Ուտելու բան է, բա ո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:
– Որ էդպես է, մի կշեռք էդ ասածիցդ տուր:
Ավագ պատգամավորը տաքդեղից մի հատ կծում է, բերանը մրմռում է, աչքերը արցունքոտվում են, նետում է մյուսին, սա էլ մի կտոր կծում է, նետում է մյուսին: Էսպես մինչև վերջին պատգամավորը: Բերանները մրմռալով, աչքերը արցունքոտելով, խանութպանին հայհոյելով՝ շարունակում են ճանապարհը: Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի առաջ սալաների վրա դարսված… չեն իմանում ինչ:
– Էդ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր:
– Խաղող:
Առաջին անգամն են տեսնում խաղողը, առաջին անգամն են լսում խաղողի անունը:
– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:
– Էն էլ ո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:
– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:
Վճարում են, առնում, ուտում, համը բերաններն է մնում: Շրթունքները լիզելով, խանութպանին օրհնելով` շարունակում են ճանապարհը:
Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի մոտ կտոր-կտոր ճերմակ բաներ:
– Էդ ի՞նչ ես ծախում:
– Շաքար:
Շաքա՞ր….Ո՛չ տեսել էին, ո՛չ լսել:
– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:
– Էն էլ ո՜նց:
– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:
Վճարում են, առնում, կռթկռթալով ուտում, համը բերաններն է մնում:
Գնում են, գնում, գիշերը վրա է հասնում: Նիզակը տնկում են գետնի մեջ, քսակով ոսկին ամրացնում նիզակին, իրենք պառկում են շուրջը, միամիտ քնում: Գողը ինչպե՞ս կարող է բարձրանալ վերև, նիզակի ծայրից կախված քսակը առնել, իսկի խելքի մոտ բա՞ն է:
Հակառակի պես գիշերը մի ճամփորդ է անցնում էդ տեղերով, տեսնում է մի տնկած ձողի շուրջը մարդիկ անուշ քնել են: Վեր է նայում` ձողի ծայրից բան է կախված: Վար է բերում ձողը, բաց անում քսակը, մեջը՝ դեղին ոսկի: Ոսկին դատարկում է իր խուրջինի մեջ, փոխարենը քսակի մեջ խիճ ու ավազ է լցնում, ձողը նորից կանգնեցնում:
Առավոտը Նուկիմ քաղաքի խելոքները շարունակում են իրենց ճանապարհը: Հարցնելով հասնում են թագավորանիստ քաղաքը: Գնում են, թագավորի դռանը կանգնում: Դռնապանը իմաց է տալիս պալատականներին, սրանք էլ թագավորին, թե Նուկիմ քաղաքից պատգամավոր են եկել: Թագավորը հրամայում է ներս կանչել նրանց:
Պատգամավորները թագավորին գլուխ են տալիս և բարև բռնած կանգնում են: Ավագ պատգամավորը քսակը մոտեցնում է թագավորին և ասում.
– Թագավո՛րն ապրած կենա, մենք Նուկիմ քաղաքի ժողովրդի կողմից ենք եկել խնդրանքով: Էս մի քսակ ոսկին էլ ժողովրդի կողմից քեզ նվեր ենք բերել: Մեր քաղաքը շատ ցուրտ քաղաք է. երկու ձմեռ, մեկ ամառ: Թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանես, էլ մեր քաղաքում մենք մնացողը չենք, լավ իմացած լինես:
Մյուս պատգամավորները գլխով հաստատում են նրա ասածը:
Թագավորի գանձապահը, որ վերցրել էր քսակը, թագավորի ականջին փսփսում է, թե ոսկու տեղ խիճ ու ավազ է:
Թագավորը մտածում է` սրանք նպատակո՞վ են ոսկու տեղ խիճ ու ավազ բերել, թե՞ միամիտ սրտով: Փորձելու համար հրամայում է` նրանց առաջ մի մատուցարան սև սալոր դնեն` սև բոլոճների հետ խառը: Պատգամավորները վրա են պրծնում. ավագ պատգամավորն ասում է.
– Տղե՛րք, առաջ ոտավորն ուտենք` չփախչեն, անոտը մեր ծառան է:
Թագավորը տեսնում է նրանց խելքի չափը և դառնալով նրանց` ասում է.
– Գնացե՛ք ձեր տները, մինչև տեղ հասնեք, մեկ էլ ամառը եկած կլինի:
– Թախտիդ հաստատ մնաս, – ասում են պատգամավորները և ուրախ-զվարթ վերադառնում են իրենց քաղաքը:
Ստեղծագործական աշխատանք
Իսկ հետո ի՞նչ եղավ․․․
Փորձի՛ր հեքիաթի համար նոր ավարտ հորինել։
Առաջադրանքներ
Բացատրի՛ր ընդգծված արտահայտությունները։ Ափ է առնում-ծեծել դուռը խորհրդի են նստում-ժողով են անում Վար է բերում- ցած իջեցնել գլուխ են տալիս-խոնարհվել վրա են պրծնում-հառձակվել
Տեքստից դո՛ւրս գրիր բարդ բառեր։ խանութապան, տաքդեղ, թագավորանիստ,դռնապահ, գանձապահ։
Բնութագրի՛ր Նուկիմ քաղաքի բնակիչներին։ Չտես, միամիտ և հիմար մարդիկ են։
Հեքիաթից դո՛ւրս գրիր նուկիմցիներին բնորոշող հատվածները։ Թագավորը տեսնում է նրանց խելքի չափը
Բնութագրի՛ր թագավորին։ Խելացի և իմաստուն թագավոր։
Դո՛ւրս գրիր թագավորին բնորոշող հատվածը։ Թագավորը մտածում է` սրանք նպատակո՞վ են ոսկու տեղ խիճ ու ավազ բերել, թե՞ միամիտ սրտով: Փորձելու համար հրամայում է` նրանց առաջ մի մատուցարան սև սալոր դնեն` սև բոլոճների հետ խառը:
Մանրամասն նկարագրի՛ր Նուկիմ քաղաքը։ Ինչպիսի՞ն կլինի նրանց շուկան, դպրոցը, տները, փողոցները։ Շուկայում ինչե՞ր են վաճառում և այլն․․․ Նուկիմ քաղաքի փողոցները շատ ծուռմուռ են։ Տները իրարից շատ հեռու են և անհամաչափ։ Քաղաքի կենտրոնում գտնվում է նրանց շուկան որտեղ ոչինչ չէին վաճառում իսկ դպռոցը շուկայի մեջտեղում բայց Նուկիմ քաղաքի երեխաները դպրոց չէին գնում մտածում են որ իրենք շատ խելացի են սովորելու կարիք չկա։
Խորհո՛ւրդ տուր նուկիմցիներին։ Մի գնացեք թագավորի մոտ, միեվնույն է դուք նույնեք մնալու։
Ի՞նչ է սովորեցնում այս հեքիաթը։ Միամիտ լինելը լավ չէ։ Պետք է լավ սովորել։
Հեքիաթը ինչպե՞ս կվերնագրես։ Նուկիմ քաղաքի հիմարները
Ժամանակով մի քաղաք է եղել՝ Նուկիմ անունով: Անունը կա, բայց տեղը մինչև հիմա հայտնի չէ: Այս քաղաքը ցուրտ է եղել՝ երկու ձմեռ, մի ամառ: Մի օր ժողովուրդը հարայ-հրոցով հավաքվում, ափ է առնում քաղաքի առաջավոր մարդկանց դռները.
-Էս քաղաքում էլ ապրել չի լինի, սառանք, ախպեր, սառանք: Ելեք պատգամ գնացեք թագավորի մոտ, գնացեք, թագավորին ասեք, թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանի՝ մենք էս քաղաքում է՜լ մնացողը չենք:
– Ժողովրդի կամքը սուրբ է, – ասում են առաջնորդները, որ քաղաքի խելոքներն են լինում, խորհրդի են նստում և որոշում թագավորի մոտ գնալ խնդրելու և, թագավորի սիրտը շահելու համար էլ մի քսակ ոսկի նվեր են տանում ժողովրդի կողմից: Շինում են մի երկար նիզակ, նիզակի ծայրից կախում են քսակը և «թագավոր, որտեղ ես, գալիս ենք քեզ մոտ», ասում են քաղաքի առաջավորներն ու ճամփա ընկնում:
Մի ավանի միջով անցնելիս, տեսնում են խանութպանի մեկը կրակի բոցի պես մի բան է ծախում: Դրա տեսքը շատ է հրապուրում Նուկիմ քաղաքի պատգամավորներին:
– Էտ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր, – հարցնում են նրանք:
– Տաքդեղ, – պատասխանում է խանութպանը:
Առաջին անգամն են տեսնում տաքդեղը, առաջին անգամն են լսում տաքդեղ անունը:
-Ուտելու բա՞ն է, – հարցնում են նրան:
– Ուտելու բան է, բա ո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:
– Որ էդպես է, մի կշեռք էդ ասածիցդ տուր:
Ավագ պատգամավորը տաքդեղից մի հատ կծում է, բերանը մրմռում է, աչքերը արցունքոտվում են, նետում է մյուսին, սա էլ մի կտոր կծում է, նետում է մյուսին: Էսպես մինչև վերջին պատգամավորը: Բերանները մրմռալով, աչքերը արցունքոտելով, խանութպանին հայհոյելով՝ շարունակում են ճանապարհը: Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի առաջ սալաների վրա դարսված… չեն իմանում ինչ:
– Էդ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր:
– Խաղող:
Առաջին անգամն են տեսնում խաղողը, առաջին անգամն են լսում խաղողի անունը:
– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:
– Էն էլ ո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:
– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:
Վճարում են, առնում, ուտում, համը բերաններն է մնում: Շրթունքները լիզելով, խանութպանին օրհնելով` շարունակում են ճանապարհը:
Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի մոտ կտոր-կտոր ճերմակ բաներ:
– Էդ ի՞նչ ես ծախում:
– Շաքար:
Շաքա՞ր….Ո՛չ տեսել էին, ո՛չ լսել:
– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:
– Էն էլ ո՜նց:
– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:
Վճարում են, առնում, կռթկռթալով ուտում, համը բերաններն է մնում:
Գնում են, գնում, գիշերը վրա է հասնում: Նիզակը տնկում են գետնի մեջ, քսակով ոսկին ամրացնում նիզակին, իրենք պառկում են շուրջը, միամիտ քնում: Գողը ինչպե՞ս կարող է բարձրանալ վերև, նիզակի ծայրից կախված քսակը առնել, իսկի խելքի մոտ բա՞ն է:
Հակառակի պես գիշերը մի ճամփորդ է անցնում էդ տեղերով, տեսնում է մի տնկած ձողի շուրջը մարդիկ անուշ քնել են: Վեր է նայում` ձողի ծայրից բան է կախված: Վար է բերում ձողը, բաց անում քսակը, մեջը՝ դեղին ոսկի: Ոսկին դատարկում է իր խուրջինի մեջ, փոխարենը քսակի մեջ խիճ ու ավազ է լցնում, ձողը նորից կանգնեցնում:
Առավոտը Նուկիմ քաղաքի խելոքները շարունակում են իրենց ճանապարհը: Հարցնելով հասնում են թագավորանիստ քաղաքը: Գնում են, թագավորի դռանը կանգնում: Դռնապանը իմաց է տալիս պալատականներին, սրանք էլ թագավորին, թե Նուկիմ քաղաքից պատգամավոր են եկել: Թագավորը հրամայում է ներս կանչել նրանց:
Պատգամավորները թագավորին գլուխ են տալիս և բարև բռնած կանգնում են: Ավագ պատգամավորը քսակը մոտեցնում է թագավորին և ասում.
– Թագավո՛րն ապրած կենա, մենք Նուկիմ քաղաքի ժողովրդի կողմից ենք եկել խնդրանքով: Էս մի քսակ ոսկին էլ ժողովրդի կողմից քեզ նվեր ենք բերել: Մեր քաղաքը շատ ցուրտ քաղաք է. երկու ձմեռ, մեկ ամառ: Թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանես, էլ մեր քաղաքում մենք մնացողը չենք, լավ իմացած լինես:
Մյուս պատգամավորները գլխով հաստատում են նրա ասածը:
Թագավորի գանձապահը, որ վերցրել էր քսակը, թագավորի ականջին փսփսում է, թե ոսկու տեղ խիճ ու ավազ է:
Թագավորը մտածում է` սրանք նպատակո՞վ են ոսկու տեղ խիճ ու ավազ բերել, թե՞ միամիտ սրտով: Փորձելու համար հրամայում է` նրանց առաջ մի մատուցարան սև սալոր դնեն` սև բոլոճների հետ խառը: Պատգամավորները վրա են պրծնում. ավագ պատգամավորն ասում է.
– Տղե՛րք, առաջ ոտավորն ուտենք` չփախչեն, անոտը մեր ծառան է:
Թագավորը տեսնում է նրանց խելքի չափը և դառնալով նրանց` ասում է.
– Գնացե՛ք ձեր տները, մինչև տեղ հասնեք, մեկ էլ ամառը եկած կլինի:
– Թախտիդ հաստատ մնաս, – ասում են պատգամավորները և ուրախ-զվարթ վերադառնում են իրենց քաղաքը:
Ստեղծագործական աշխատանք
Իսկ հետո ի՞նչ եղավ․․․
Փորձի՛ր հեքիաթի համար նոր ավարտ հորինել։
Առաջադրանքներ
Բացատրի՛ր ընդգծված արտահայտությունները։ Ափ է առնում-ծեծել դուռը խորհրդի են նստում-ժողով են անում Վար է բերում- ցած իջեցնել գլուխ են տալիս-խոնարհվել վրա են պրծնում-հառձակվել
Տեքստից դո՛ւրս գրիր բարդ բառեր։ խանութապան, տաքդեղ, թագավորանիստ,դռնապահ, գանձապահ։
Բնութագրի՛ր Նուկիմ քաղաքի բնակիչներին։ Չտես, միամիտ և հիմար մարդիկ են։
Հեքիաթից դո՛ւրս գրիր նուկիմցիներին բնորոշող հատվածները։ Թագավորը տեսնում է նրանց խելքի չափը
Բնութագրի՛ր թագավորին։ Խելացի և իմաստուն թագավոր։
Դո՛ւրս գրիր թագավորին բնորոշող հատվածը։ Թագավորը մտածում է` սրանք նպատակո՞վ են ոսկու տեղ խիճ ու ավազ բերել, թե՞ միամիտ սրտով: Փորձելու համար հրամայում է` նրանց առաջ մի մատուցարան սև սալոր դնեն` սև բոլոճների հետ խառը:
Մանրամասն նկարագրի՛ր Նուկիմ քաղաքը։ Ինչպիսի՞ն կլինի նրանց շուկան, դպրոցը, տները, փողոցները։ Շուկայում ինչե՞ր են վաճառում և այլն․․․ Նուկիմ քաղաքի փողոցները շատ ծուռմուռ են։ Տները իրարից շատ հեռու են և անհամաչափ։ Քաղաքի կենտրոնում գտնվում է նրանց շուկան որտեղ ոչինչ չէին վաճառում իսկ դպռոցը շուկայի մեջտեղում բայց Նուկիմ քաղաքի երեխաները դպրոց չէին գնում մտածում են որ իրենք շատ խելացի են սովորելու կարիք չկա։
Խորհո՛ւրդ տուր նուկիմցիներին։ Մի գնացեք թագավորի մոտ, միեվնույն է դուք նույնեք մնալու։
Ի՞նչ է սովորեցնում այս հեքիաթը։ Միամիտ լինելը լավ չէ։ Պետք է լավ սովորել։
Հեքիաթը ինչպե՞ս կվերնագրես։ Նուկիմ քաղաքի հիմարները
